Geaard stopcontact
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een geaard stopcontact is een elektrische aansluiting die, naast de draden voor stroomaanvoer en -afvoer, voorzien is van een aarde-aansluiting om elektrische schokken te voorkomen.
Omschrijving
Een geaard stopcontact, ook wel wandcontactdoos met randaarde genoemd, is te herkennen aan de metalen pennetjes aan de boven- en onderkant en/of inkepingen aan de zijkanten. Naast de blauwe nuldraad (afvoer) en bruine fasedraad (aanvoer) bevat een geaard stopcontact een geelgroene aardedraad. Deze draad voert bij een defect of overspanning overtollige elektriciteit veilig af naar de aardbodem via de aardrail in de meterkast. Dit is een belangrijke veiligheidsmaatregel die voorkomt dat de behuizing van apparaten onder spanning komt te staan en verkleint het risico op elektrische schokken en brand door kortsluiting. Hoewel een stopcontact zonder aarding bij een defect ook kort onder spanning kan staan, wordt de stroom bij een geaard systeem afgevoerd en schakelt een aardlekschakelaar de elektriciteit uit.
Verplichtingen en Toepassing
Volgens het Bouwbesluit en de NEN 1010 norm zijn geaarde stopcontacten verplicht bij nieuwbouw en ingrijpende renovaties van elektrische installaties. In oudere woningen, gebouwd voor 1996 of 1997 in Nederland, waren geaarde stopcontacten alleen verplicht in vochtige ruimtes zoals badkamers en keukens, waar het risico op elektrocutie groter is. Tegenwoordig worden geaarde stopcontacten echter ook aanbevolen in andere ruimtes, zeker bij gebruik van apparaten met een metalen behuizing. Apparaten die dubbel geïsoleerd zijn (herkenbaar aan twee vierkantjes) hebben geen aarding nodig omdat de behuizing niet onder spanning kan komen te staan bij een defect. Het is niet toegestaan om in dezelfde ruimte geaarde en ongeaarde wandcontactdozen te combineren. Naast standaard geaarde stopcontacten zijn er varianten met extra functies, zoals USB-aansluitingen of een ingebouwde tijdschakelaar.
Aarding van metalen delen
Naast stopcontacten moeten in elektrische installaties ook diverse metalen delen geaard worden om potentiaalverschillen te voorkomen. Dit omvat onder andere lichtpunten, gas- en waterleidingen (indien geleidend), verwarmingsbuizen, metalen radiatoren, metalen trappen, metalen badkuipen of douches en metalen spoelbakken. In vochtige ruimtes is het van cruciaal belang dat alle geleidende metalen delen vereffend (geaard) worden om te voorkomen dat er spanning tussen verschillende objecten kan ontstaan.
Gebruikte bronnen: